O konieczności działań proekologicznych słyszymy od dawna. W wielu obszarach są one podejmowane od lat. Czy dzisiaj, w obliczu kryzysu gospodarczego i energetycznego, jest to nadal priorytet? Paradoksalnie może okazać się, że inwestycje w ramach zielonej strategii przyniosą korzyści, na których każdemu obiektowi SPA powinno zależeć.
Tekst: Agata Delmaczyńska
Kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem w biznesie stają się coraz bardziej istotne. W wyszukiwarkach frazy „jak być eko”, „co to jest ESG”, „jak liczyć ślad węglowy” lawinowo zyskują na popularności. W mediach coraz częściej pojawiają się treści dotyczące zanieczyszczenia środowiska, katastrof klimatycznych, kończących się zasobów, potrzeby świadomej konsumpcji. Ludzie stają się bardziej wrażliwi na brak reakcji ze strony biznesu, albo co gorsza na niespójności w działaniach firm i ich intencjach (greenwashing). To wszystko sprawia, że każda dziedzina gospodarki – w tym także hotelarstwo – powinna się zmieniać.
Zielona strategia w obiekcie SPA
Po co zielona strategia w obiektach SPA?
1. Spełnienie oczekiwań gości hotelowych
Konsumenci stają się coraz bardziej świadomi zmian klimatu. Chcą robić więcej, ale nie do końca wiedzą co i jak, oczekując, że to biznes i decydenci pomogą im w podejmowaniu zielonych decyzji. Ci bardziej świadomi, nawet bez inicjatywy ze strony hotelu, posegregują śmieci, nie zjedzą mięsa i będą oszczędzać wodę. Są też coraz bardziej czujni na nieścisłości w komunikacji środowiskowej.
Ale zaangażowanie w tym zakresie deklarują wszyscy – wg badań Gallupa (2021) aż 94% konsumentów zadeklarowało, że woli korzystać z usług lub produktów firm, które dbają o środowisko.
2. Satysfakcja obecnych i potencjalnych pracowników
Według badań pracuj.pl aż 39% Polaków byłoby bardziej chętnych do odpowiedzenia na ofertę pracy, jeśli zamieszczająca ją firma angażowałaby się w działania na rzecz ekologii i ochrony środowiska. Pracownicy bardziej identyfikują się z firmą, jeśli jest ona aktywna środowiskowo lub/i społecznie.
3. Zachowanie łańcucha dostaw
Pandemia dobitnie pokazała, jak bardzo jesteśmy od siebie zależni, bez względu na miejsce zamieszkania na kuli ziemskiej. Zerwania łańcucha dostaw obawiają się inwestorzy, którzy zaniepokojenie brakiem surowców naturalnych wymieniają wśród TOP 10 globalnych zagrożeń dla biznesu (tuż obok porażki działań na rzecz klimatu, ekstremalnej pogody, migracji, utraty bioróżnorodności). Naukowcy potwierdzają, że w obliczu kurczących się zasobów, utrzymanie obecnego status quo na dłuższą metę nie jest możliwe. Dlatego świadome użytkowanie produktów i niemarnowanie ich powinno stać się priorytetem w każdym biznesie, a droga, którą muszą one pokonywać, zanim trafią do naszego hotelu – skrócona do minimum.
4. Gwarancja dla klienta biznesowego
Zgodnie z wprowadzonym rozporządzeniem w zakresie taksonomii znacząco rozszerza się zakres raportowania niefinansowego. W najbliższych latach coraz mniejsze firmy będą zobowiązane do przygotowania raportów dotyczących aspektów środowiskowych, społecznych i zarządczych. Nawet jeśli hotel nie będzie w grupie obowiązkowo raportujących – to będzie partnerem tych, którzy raportować na temat swoich dostawców będą musieli. Tym samym będzie zobowiązany do przygotowania własnych raportów dotyczących tego, jaki jest jego ślad węglowy, jak sobie radzi z gospodarowaniem odpadami lub jaki jest zakres podróży służbowych pracowników.
5. Osiągnięcie przewagi konkurencyjnej
Zmiany we wszystkich dziedzinach życia są nieubłagane. Firmy, które podejmą już teraz wysiłki na rzecz poszerzania wiedzy środowiskowej, neutralności klimatycznej, równości społecznej, zaangażowania zarządu, w przyszłości nadążą za dynamicznie zmieniającą się rzeczywistością. To kwestia nie tylko dobrego imienia hotelu, ale też jego być albo nie być. Prócz tego hotele SPA kojarzą się w z wellness, relaksem, bliskością z naturą. Warto utrzymywać ten spójny wizerunek.
6. Korzyści finansowe
Jedną z barier w podejmowaniu przez hotelarzy eko-działań jest brak środków przeznaczonych na inwestycje długoterminowe. Okazuje się jednak, że wiele z tych inwestycji to realne późniejsze oszczędności – na przykład w zużyciu energii cieplnej dzięki automatyce hotelowej, w ilości wyrzucanego jedzenia dzięki oprogramowaniu ważącemu food waste, w zużyciu wody dzięki zbieranej deszczówce i użyciu wody szarej, albo w użyciu papieru dzięki digitalizacji.
Największą oszczędnością będzie jednak ta, która, dzięki działaniom na rzecz klimatu, nie dopuści do pojawienia się strat wynikłych z nagłych zjawisk atmosferycznych, z rosnących cen wyczerpujących się zasobów naturalnych, a przede wszystkim z niestabilnej sytuacji społecznej osób migrujących z powodu katastrof klimatycznych, bądź głodu. Jak podaje RP.pl obecnie szacuje się, że do 2100 roku globalny PKB może być mniejszy nawet o 37 proc., czyli spaść ponad dwukrotnie bardziej niż wyniosła redukcja PKB w wyniku Wielkiego Kryzysu w XX wieku.
7. Zatrzymanie katastrofy ekologicznej
Dzisiaj żyjemy tak, jakbyśmy mieli do naszej dyspozycji nie jedną, lecz 1,75 planety. Kończą się surowce nieodnawialne. Jesteśmy na granicy wymierania gatunkowego. Tylko 4% populacji ssaków to zwierzęta żyjące dziko. Reszta to człowiek lub zwierzęta przez niego zjadane. Nie radzimy sobie z gospodarowaniem odpadami do tego stopnia, że plastik znaleziony został nawet w komórkach płodu ludzkiego. Tak wysokich wartości stężenia dwutlenku węgla nie było dotąd na Ziemi nigdy. Naukowcy potwierdzają, że to człowiek jest przyczyną katastrofy klimatycznej. I tylko działania człowieka mogą tę sytuację zatrzymać. Dlatego zadaniem pokolenia kryzysu klimatycznego jest podejmowanie intensywnych inicjatyw prośrodowiskowych na poziomie indywidualnym, obywatelskim i biznesowym. Najlepszym krokiem, który mogą w tym momencie zrobić hotele, to wypracować i wprowadzić w życie spójną zieloną strategię.
Od czego zacząć tworzenie eko strategii?
1. Zdobycie wiedzy
Edukacja to pierwszy i podstawowy punkt programu. By wiedzieć, dokąd się zmierza, trzeba najpierw poznać cel i drogę. Wiedzieć po co podejmuje się działania. Na szczęście w mediach dostępnych jest naprawdę sporo informacji na temat zmian klimatu, dobrych praktyk w hotelarstwie, zielonych rozwiązań do wprowadzenia do SPA, efektywnej komunikacji ekologicznej, sposobów na ochronę środowiska lub na zmianę nawyków w swojej organizacji, podpowiedzi na inicjatywy zero waste, projektów zaangażowania społecznego i ekologicznego. Można też skorzystać z dedykowanych szkoleń lub wsparcia doradcy ekologicznego, który pomoże w zmotywowaniu pracowników do działania na rzecz środowiska lub opracowaniu zielonej strategii.
2. Zielony audyt
Gdy zespół rozumie już, że działania na rzecz klimatu są bardzo ważne, warto zrobić analizę obecnego stanu rzeczy. Dokonać ekologiczno-społecznej analizy status quo – zadając sobie i pracownikom pytania o to, czy coś już jest robione w tych kwestiach.
Wśród tematów, które powinny się pojawić w takim samobadaniu będą między innymi: jak sobie radzimy z segregacją odpadów, gdzie generujemy ich najwięcej, czy angażujemy gości w działania na rzecz środowiska, czy mamy wprowadzone jakieś programy mające na celu oszczędności związane z zasobami (papieru na recepcji, niegenerowaniem plastiku w kuchni, unikaniem chemii w dziale sprzątania, poszukiwaniem alternatyw dla materiałów higienicznych w SPA). Bardzo ważną kwestią będzie też zrobienie porównania zużycia energii i wody w czasie. Jeśli w strategii założymy zmniejszenie zużycia tych zasobów, potrzebujemy mieć punkt odniesienia.
Dobrze jest porozmawiać z pracownikami z różnych działów w hotelu – co blokuje ich w segregowaniu odpadów, jakie widzą możliwości zmian w obecnym dbaniu proekologicznym, co motywowałoby ich do działania? To daje wiedzę na temat barier i niewykorzystanego potencjału.
3. Powołanie ambasadora zmian
By wspomóc przeobrażenia hotelu i zachęcić pracowników do wspólnych działań potrzebny jest zielony lider, czyli osoba lub zespół osób, które takie działania poprowadzą.
Specjalista ds. zrównoważonego rozwoju to osoba, która ma pieczę nad wszystkimi aktywnościami hotelu w zakresie zielonych inicjatyw. Warto, by współpracowała bezpośrednio z zarządem i miała wgląd w bieżące i planowane działania. Dzięki temu może aktywnie uczestniczyć w życiu hotelu SPA, a wiedza na tematy środowiskowe sprawia, że może szybko zainterweniować w przypadku wpadki wizerunkowej, gdyby okazało się, że np. dział sprzedaży wymyśli kampanię, która w rzeczywistości mogłaby popsuć eko-reputację hotelu.
Dobrym pomysłem jest też stworzenie w hotelu „zielonego teamu” – pasjonatów z różnych działów, dzięki którym zespół zarządczy będzie miał łatwiejszy dostęp do praktycznej wiedzy na temat możliwości i procesu wdrażania innowacji. Dodatkowo, przekonani do zmian pracownicy szybciej zachęcą innych do stosowania nowych, przyjaznych środowisku, nawyków i procedur w swoich działach. „Eko rada doradcza” ma za zadanie wewnętrzne wsparcie zmian w dążeniu hotelu do zmniejszenia negatywnego oddziaływania na środowisko. Mogą tworzyć ją osoby, które będą chciały mocniej zaangażować się w kwestie eko i pociągać za sobą innych. Można zadbać o ich edukację ekologiczną, by, prócz codziennych obowiązków, czuli się docenieni w spełnianych przez nich dodatkowych zajęciach.
4. Polityka środowiskowa
Polityka środowiskowa to deklaracja hotelu dotycząca jego prośrodowiskowych działań, określająca cele (mierzalne i realne), zobowiązania i sposób ich realizacji. Jest formą gwarancji, że działa na rzecz planety i podejmuje wysiłki, by zmniejszyć swoje oddziaływanie na otoczenie. Jest podstawą do zarządzania środowiskowego, a więc celowych działań dokonywanych w celu poprawy stanu środowiska naturalnego. Jej wprowadzenie oznacza włączenie aspektów ekologicznych do strategicznych i operacyjnych dokumentów firmy. Określenie polityki środowiskowej pokazuje, że hotel jest świadomy obecnej sytuacji klimatycznej i chce aktywnie przeciwdziałać zmianom klimatu, a także, że ma plan, jak tego dokonać w ramach swojej działalności.
Cele określone w polityce środowiskowej mogą dotyczyć zmniejszenia zużycia wody i prądu, ograniczenie odpadów żywnościowych, redukcji śladu węglowego, bądź podjęcia inicjatyw związanych z rozpoczęciem jego obliczeń. Najpierw tworzy się cele długoterminowe, by potem rozpisać je na mniejsze – krótkoterminowe kolejne kroki do podjęcia.
5. Wdrożenie działań
Ostatni etap to wdrożenie działań ujętych w polityce środowiskowej. Polega on na realizacji celów i przypisanych do nich zadań środowiskowych. Jest to proces, w który włączona jest cała społeczność hotelowa – pracownicy, goście, społeczność lokalna, interesariusze, dostawcy. Wśród implementowanych działań są między innymi prace nad zwiększeniem świadomości i większym zaangażowaniem pracowników, rozmowy z dostawcami, komunikacja z gośćmi, tworzenie i wdrażanie nowych prośrodowiskowych procedur, a także zmiany technologii i infrastruktury hotelu – w zależności od wcześniejszych założeń.
Gdyby cały proces przygotowania hotelu SPA do wprowadzenia zielonej strategii podzielić na etapy – edukacja, zielony audyt, wyznaczanie celów, działanie – to mógłby on zostać przedstawiony w kształcie koła, w którym po etapie działania ponownie pojawia się część z edukacją. Proces zmian wymaga bowiem ciągłego poszerzania wiedzy i nieustannej ewaluacji, sprawdzania, czy wszystko przebiega według wcześniejszych założeń i czy cel na pewno ma szansę zostać osiągnięty.
Proces tworzenia strategii wymaga czasu, wiedzy i dobrych chęci, ale wprowadzenie go jest satysfakcjonujące. Zielone zmiany doceniane są w rozmowach między pracownikami, w relacjach z dostawcami i lokalną społecznością oraz w komforcie inwestorów, że hotel przygotowany jest na zachodzące zmiany społeczne, ekonomiczne i legislacyjne. Przede wszystkim jednak nowa prośrodowiskowa strategia zwraca się w liczbie powracających, coraz bardziej świadomych i oczekujących zmian, gości hotelowych.
Green Officer
Agata Delmaczyńska
Edukatorka w obszarze tematyki klimatycznej, gospodarki odpadowej, dobrych eko praktyk, zrównoważonego rozwoju, ekonomii cyrkularnej. Animatorka Mozaiki Klimatycznej. Popularyzatorka innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych i technologicznych.
Doradca działań z zakresu ESG, tworzenia polityki środowiskowej, projektów zaangażowania społecznego i środowiskowego oraz raportów niefinansowych. Współpracuje z hotelami, jednostkami samorządowymi, fundacjami i firmami.
Wieloletni praktyk hotelarstwa. Konsultantka certyfikacji obiektowej Green Key. Ambasadorka społeczności „I helped make my world better today”. Inicjatorka projektów na rzecz szerzenia świadomości ekologicznej wśród hotelarzy (Hotelowy Tydzień Ziemi, Katalog Dobrych Praktyk w Hotelach).
Ekspert klimatyczny projektu Climate Leadership (UNEP/GRID Warszawa) oraz platformy Partnerstwo dla Klimatu (m.st. Warszawa). Organizatorka eventów Circular Economy Club Warsaw. Aktywistka działań w ramach The Climate Reality Project. Optymistka.
Tekst pochodzi z wydawnictwa SPA Biznes 2023